Đẩy mạnh xuất khẩu từ xây dựng thương hiệu quốc gia

  Trong bối cảnh hội nhập kinh tế, tạo dựng được thương hiệu quốc gia là một cách để khẳng định giá trị cũng như vị thế hàng hóa trên thị trường trong nước và quốc tế. Việc xây dựng thương hiệu quốc gia để khẳng định vị thế của đất nước gắn với sản phẩm hàng hóa, dịch vụ chất lượng, uy tín, phong phú, đa dạng.

Những năm qua, mặc dù kim ngạch xuất khẩu luôn tăng trưởng, lại có nhiều tiềm năng, thế mạnh về xuất khẩu nông sản, thủy sản, nhưng thực tế, Việt Nam vẫn chưa có nhiều thương hiệu mạnh.

Hiện nay cùng với các chương trình lớn như: chương trình xúc tiến thương mại, thương hiệu quốc gia… việc xây dựng và phát triển thương hiệu của các ngành hàng đã có những bước tiến đáng kể.

Nhiều ngành hàng của Việt Nam đã bắt đầu ghi được dấu ấn trên bản đồ thị trường thế giới đơn cử như ngành dệt may. Cùng với sự gia tăng về kim ngạch xuất khẩu, ngành dệt may Việt Nam cũng dần làm thay đổi cách nhìn nhận của các nhà đầu tư, các nhà nhập khẩu rằng Việt Nam chỉ là nước gia công sản phẩm dệt may.

Bằng chứng là, tính đến nay, khoảng 40% sản phẩm xuất khẩu của ngành dệt may Việt Nam là hàng FOB và trong định hướng phát triển đến năm 2020, ngành dệt may phấn đấu đạt 20% hàng xuất khẩu là sản phẩm OBM (sản phẩm tự thiết kế, sản xuất).

Nguyễn Văn Thời, Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc Cty CP Đầu tư và Thương mại TNG cho biết, thực ra đối với DN thì thương hiệu quốc gia là cái cực kỳ quan trọng đối với những DN xuất khẩu.

“Ở đây tôi muốn nói là thương hiệu quốc gia, xong đến thương hiệu tỉnh rồi mới đến thương hiệu DN. Dù thương hiệu DN khá quan trọng nhưng theo tôi nó vẫn xếp thứ 3, và thương hiệu quốc gia là quan trọng nhất, đặc biệt là trong lĩnh vực may mặc”, ông Thời cho hay.

Hiện nay, Việt Nam cũng là một trong 6 nước may mặc lớn nhất thế giới, thương hiệu của Việt Nam cũng đã dần dần được khẳng định là sản xuất tốt và chất lượng dịch vụ tốt . Đây cũng là một trong những yếu tố giúp làm tăng số lượng hợp đồng và giá cả trong những năm qua.

Hiện thương hiệu của một số doanh nghiệp trong ngành dệt may như: Phong Phú, Nhà Bè, Việt Tiến… đã nhận được sự tín nhiệm của khách hàng, trở thành điểm đến tin cậy đối với các nhà đầu tư, nhà nhập khẩu và là niềm tự hào của ngành dệt may Việt Nam khi các doanh nghiệp này đã đưa được sản phẩm “Made in Viet Nam” ra thị trường thế giới.

Có thể thấy các doanh nghiệp Việt Nam cũng đang dần chú trọng hơn đến việc xây dựng thương hiệu cho hàng hóa để nâng cao giá trị xuất khẩu. Tuy nhiên, một điều trăn trở hiện nay, mặc dù Việt Nam đang đứng đầu về xuất khẩu gạo, cà-phê, hồ tiêu, thủy sản nói chung... nhưng lại chưa có được những thương hiệu nông sản xứng tầm để cạnh tranh với thương hiệu quốc tế.

Do đó giá trị xuất khẩu của hàng hóa Việt Nam chưa cao, và sức cạnh tranh của hàng hóa còn thấp. Chính vì vậy việc xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm đang trở nên cấp thiết và là thách thức lớn đối với mỗi doanh nghiệp xuất khẩu nói chung.

Theo ông Nguyễn Hữu Dũng, Phó Chủ tịch Vasep cho rằng, Vấn đề này không phải làm một hay 2 năm, mà phải làm trong nhiều năm nhưng chúng ta hiện đang làm rời rạc.

“Cái mà chúng ta mong muốn là cộng đồng cùng với cơ quan nhà nước xúc tiến xây dựng thương hiệu quốc gia cho từng sản phẩm một, cá tra chẳng hạn, tôm sú chẳng hạn. Nếu chúng ta làm được cái đó thì chúng ta sẽ có những ảnh hưởng lớn hơn và việc xuất khẩu sẽ hiệu quả hơn”, ông Dũng khẳng định.

Cục trưởng cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công thương) Ông Đỗ Thắng Hải nói rằng, đây có thể là một trong những điểm yếu kém nhất của doanh nghiệp Việt Nam nói chung cũng như trách nhiệm của nhà quản lý và các cơ quan của Chính phủ nói riêng bởi chương trình thương hiệu quốc gia cũng đã là một chương trình được đưa ra và tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp hàng đầu của Việt Nam để có thể xây dựng năng lực cạnh tranh của mình và cũng như là xây dựng thương hiệu của mình trên thị trường nội địa cũng như là thị trường quốc tế.

Ngoài ra các chương trình thương hiệu quốc gia cũng giúp cho các DN Việt Nam có được những kỹ năng để xây dựng, quảng bá và bảo vệ thương hiệu của mình ngay tại thị trường Việt Nam cũng như thị trường quốc tế. Tuy nhiên, hiện nay trong bối cảnh khó khăn này các doanh nghiệp Việt Nam cần chú trọng hơn nữa trong việc xây dựng thương hiệu và quảng bá sản phẩm của mình.

Theo nhận định của các chuyên gia, hiện nay, số DN có kế hoạch phát triển thương hiệu một cách bài bản chưa nhiều. Một trong những nguyên nhân chính là bởi xây dựng thương hiệu thường đòi hỏi thời gian để chinh phục được người tiêu dùng và tốn kém nhiều chi phí. Ngoài ra, công tác đăng ký và bảo hộ thương hiệu còn nhiều bất cập.

Nhiều DN cho rằng tiêu chí để đạt được thương hiều quốc gia là khá cao so với mặt bằng chung về năng lực của các doanh nghiệp. Hiện nay, chỉ DN có nội lực tốt, có lợi thế sản phẩm mới tập trung đầu tư cho công tác này. Chính vì vậy các doanh nghiệp hiện đang rất cần sự hỗ trợ của nhà nước trong việc xây dựng thương hiệu cho hàng hóa của doanh nghiệp mình.

“Việc xây dựng được mức độ để hỗ trợ cho doanh nghiệp là việc chúng tôi rất mong muốn, nhưng chúng ta phải có sự chia sẻ chung của các DN Việt Nam hiện nay đó là nguồn ngân sách nhà nước hết sức hạn hẹp. Hơn nữa, Việt Nam mới ở bước đầu trong việc xây dựng, quảng bá thương hiệu. Ngay cả các doanh nghiệp Việt Nam không phải DN nào cũng xác định đúng vai trò quan trọng của thương hiệu cũng như”, ông Hải nói.

Cũng theo ông Hải, trường hợp nếu DN đã xác định được cũng chưa chú trọng đầu tư một cách thích đáng cho việc xây dựng, quảng bá và bảo vệ thương hiệu của mình. Chính vì vậy chúng tôi rất mong nhận được sự chia sẻ của các doanh nghiệp đặc biệt là những DN đã đạt được thương hiệu quốc gia trong những năm vừa qua cùng với Chính phủ, Bộ, ban ngành địa phương cùng với Chính phủ xây dựng được chính thương hiệu của các doanh nghiệp và thông qua đó tạo được hình ảnh quốc gia và thương hiệu quốc gia Việt Nam.

Thương hiệu tạo lợi thế cho DN và sản phẩm của DN, định hướng tiêu thụ sản phẩm của DN. Việc xây dựng và phát triển thương hiệu cần có chiến lược dài hơi. Nhận rõ tầm quan trọng của việc xây dựng thương hiệu, ngoài sự cố gắng của các DN, cũng rất cần các chương trình hỗ trợ từ Nhà nước trong việc đăng ký bảo hộ thương hiệu Việt Nam tại một số thị trường trọng điểm trên thế giới; hỗ trợ các DN thực hiện Chiến lược phát triển ngành, sản xuất sản phẩm có giá trị gia tăng cao, phát triển thương hiệu, tưng bước xây dựng thương hiệu cho hàng hóa Việt Nam lớn mạnh trên thị trường thế giới.